کد مطلب:276995 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:142
موقعیت سیاسی، اجتماعی
در اینجا لازم است پیش از بررسی روایات مربوط به این رادمرد بزرگ انقلابی، برای درك موقعیت سیاسی و شخصیت جهانی او، و همچنین اقدام جسورانه ی وی علیه پرچمداران كفر و الحاد و پاسداران استعمار و استبداد و سردمداران كفر جهانی یادآور شویم كه از بسیاری از روایات (چه روایاتی كه در بخشهای پیشین كتاب آوردیم و چه روایاتی كه در طی همین بخش نقل خواهیم نمود) چنین استفاده می شود كه:
این سید بزرگوار، یك شخصیت فوق العاده و ممتاز و انسان مجاهد پرتوانی است كه علی رغم همه ی رنجها و فشارها و ناكامیها و سختیهای جانكاه و توانفرسا در سایه ی خودسازی و تهذیب نفس و متكی بودن به (الله) از نظر قوت قلب و نیروی اراده ذاتا انسانی است شجاع و نیرومند و كارآزموده و ورزیده بگونه ای كه در میان تمام مردان قدرتمند جهان
[ صفحه 394]
گوی سبقت را از همگان ربوده، و از نظر فكر و اندیشه نیز دارای ذوقی خاص و استعدادی خدادادی است كه می تواند با قدرت فكر و اندیشه ی خلاق خود با منطق گیرا و بیانات جذاب و گفتارهای دلربای خویش به كمك معتقدات مذهبی، و مبانی دینی جمع كثیری از معتقدین بحق و طالبان حقیقت را علیه ظلم و ستم بحركت درآورده، و تعداد بی شماری از مردم مسلمان ایران را برای درهم كوبیدن دشمن به جنبش همه جانبه وادار ساخته و توجه مسلمانان جهان را نیز بسوی خویش جلب نماید.
و اینك برخی از روایاتی را كه به «سید» بودن چنین انسان فداكاری اشاره می كند در اینجا می آوریم:
1- «اصبغ بن نباته» خطبه ی بسیار مفصلی را از امیرمؤمنان علیه السلام درباره ی علائم ظهور و حركت پرچمهایی از مشرق در پیشاپیش ظهور مهدی علیه السلام نقل كرده است كه در ضمن آن چنین آمده است:
«پرچمهای زیادی از مشرق زمین (یعنی: ایران) (بسوی عراق) رومی آورند كه علامت و رنگ مخصوصی ندارند و این پرچمها نه از پنبه است و نه از كتان و نه از حریر، بر روی پوشه ی آنها نوشته شده است «لا اله الا الله، محمد صلی الله علیه و آله رسول الله».
قائد و رهبر و فرمانروایشان مردی است از خاندان پیغمبر صلی الله علیه و آله (یعنی: سیدی است از دودمان رسول خدا صلی الله علیه و آله) این پرچمها در مشرق زمین پیدا می شود و بوی آن مانند مشكی معطر به مغرب زمین می رسد، ترس و رعب به اندازه ی مسیر یكماه راه، در پیشاپیش آنها همه جا در دلها قرار می گیرد، و فرزندان سعادتمندان، شقاوت پیشگان را كه از تبار فاسقان باشند بسوی كوفه- یا عراق- تعقیب می نمایند، و آنان خونهای پدران خود را مطالبه می كنند». [1] .
نگارنده گوید: همانگونه كه ملاحظه می شود این حدیث به رهبری سیدی از دودمان رسول خدا صلی الله علیه و آله قبل از ظهور اشاره دارد و چنانكه مقصود از او سیدحسنی - نخستین فریادگر انقلابی باشد پس، از این حدیث معلوم می شود كه او غیر از حسنی خراسانی است و پیش از سیدخراسانی ظاهر می شود و اگر غیر از او مراد باشد پس قابل
[ صفحه 395]
انطباق است هم بر سیدحسنی و هم بر مردی كه از اولاد جعفر كه بعدا ذكر می شود.2- جابر بن عبدالله انصاری، در ضمن بیاناتی كه امیرالمؤمنین علیه السلام در یكی از خطبه هایش بنام خطبه ی (تطنجیه) ایراد می نمود از آن حضرت پرسید، یا امیرالمؤمنین! آیا ما بر حق هستیم؟ فرمود: آری، شما (شیعیان) بر حق هستید، و با حق خواهید بود، و در راه حق قدم برمی دارید.
و سپس لختی از علائم ظهور حضرت صاحب الامر علیه السلام را برشمرد تا اینكه فرمود:
«اذا أنار النار بأرض نصیبین، و ظهرت رایة العثمانیة بوادی سوداء، و اضطربت البصرة، و غلب بعضهم بعضا، و صبا كل قوم الی قوم، و اختلفت المقالات، و تحركت عساكر خراسان، و تبع شعیب بن صالح التمیمی من بطن الطالقان، و بویع لسعید الموسوی بخوزستان، و عقدت الرایة لعمالیق كردان، و تغلبت العرب علی بلاد الأرمن و السقلاب، و أذعن هرقل بقسطنطنیة لبطارقة سفیان، فتوقعوا ظهور مكلم موسی من الشجرة علی الطور، فیظهر هذا ظاهر مكشوف و معاین موصوف» [2] .
«زمانی كه آتشی در زمین «نصیبین» [3] روشن شد و پرچم عثمانی [4] در بیابان سوداء -سیاه- ظاهر گردید، و شهر بصره مضطرب گشت، و برخی از آنان بر بعض دیگر غلبه پیدا نمود، و هر گروهی بسوی گروهی متمایل گردید، و گفتارهای مردمان دچار اختلاف شد و لشكریان خراسان به حركت درآمدند و شعیب بن صالح تمیمی از مركز طالقان به آنها پیوست، و مردم خوزستان با یك سیدموسوی [5] بیعت نمودند، و پرچمی برای استقلال كردها منعقد و فراهم شد، و عربها بر سرزمین ارمنی ها و سیكلوبها [6] غالب شدند، و هرقل- آسیای
[ صفحه 396]
صغیر- در برابر فرماندهان سفیانی تسلیم گردد، آنگاه منتظر ظهور آخرین حجت خدا- حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف- باشید كه به طور علنی ظاهر و آشكار خواهد گردید».
در این حدیث شریف چنانكه ملاحظه می شود علاوه بر آنكه از حركت و جنبش لشكریان خراسان و بیعت مردم خوزستان با یك سید موسوی قبل از ظهور حضرت مهدی علیه السلام سخن رفته است به علائم و نشانه های دیگری نیز اشاره شده كه هم اكنون مقدمات وقوع برخی از نشانه های پیش بینی شده در زمان ما آغاز شده و در فواصل مختلف چه در مناطق كردنشین و چه در جاهای دیگر در حال تحقق یافتن است و ما در انتظار وقوع برخی از این حوادث به سر می بریم كه در سراسر جهان به وقوع پیوندد.
3- ابوبصیر، یكی از یاران نزدیك امام صادق علیه السلام روایت كرده است كه آن حضرت فرمود:
«ألله أجل و أكرم و أعظم من أن یترك الأرض بلا امام عادل.
قال: قلت له: جعلت فداك! فأخبرنی بما أستریح الیه،
قال: یا أبامحمد لیس یری امة محمد صلی الله علیه و آله فرجا أبدا مادام لولد بنی فلان ملك حتی ینقرض ملكهم، فاذا انقرض ملكهم أتاح الله لامة محمد صلی الله علیه و آله برجل منا أهل البیت، یشیر بالتقی و یعمل بالهدی، و لا یأخذ فی حكمه الرشا.
والله انی لأعرفه باسمه و اسم أبیه، ثم یأتینا الغلیظ القصرة، ذوالخال و الشامتین، القائد العادل، الحافظ لما استودع، یملأها عدلا و قسطا كما ملأها الفجار جورا و ظلما». [7] .
«ای ابوبصیر! خداوند عالم بزرگتر و مكرم تر و با عظمت تر از آنست كه زمین را بدون امامی عادل بگذارد. ابوبصیر می گوید: من عرض كردم یابن رسول الله قربانت گردم! چیزی بما اطلاع دهید كه موجب آرامش خاطر ما باشد، و
[ صفحه 397]
یكسره راحت شویم، فرمود: ای ابامحمد! مادامیكه بنی عباس بر اریكه ی قدرت و سلطنت تكیه زده اند امت محمد صلی الله علیه و آله فرج و راحتی ندارند ولی وقتی كه دولت آنها منقرض گردید (پس از انقراض خلافت یا سلطنت آنان گرچه مدت زمانی بگذرد) خداوند مردی از دودمان ما خاندان پیغمبر (كه سید و هاشمی است) و او را برای امت محمد صلی الله علیه و آله ذخیره نموده و آماده ساخته است ظاهر می سازد. و او كسی است كه مردم را به تقوی و پرهیزكاری سفارش می كند؛ و بهدایت رفتار می نماید، و در فرمانی كه صادر می كند رشوه نمی گیرد، بخدا قسم كه من بخوبی او را می شناسم و نام او و نام پدرش را می دانم آنگاه پس از آمدن وی، مرد قدرتمندی كه دارای دو خال سیاهست می آید، و او قائم عادل، و حافظ امانت الهی است، او زمین را پر از عدل و داد می كند، چنانكه فاجران آنرا پر از ظلم و ستم كرده باشند».
در اینجا نگارنده لزومی نمی بیند كه حدیث مزبور را توضیح دهد، زیرا همه ی فرازهای حدیث واضح و روشن است و نیازی به توضیح و تفسیر ندارد. چه آنكه امام صادق علیه السلام نخست به آمدن ابرمردی از دودمان اهل بیت علیهماالسلام تصریح می نماید و ویژگیهایش را توضیح می دهد و در كمال صراحت می فرماید كه خداوند پیش از ظهور یكتا بازمانده ی حجج الهی، سیدی از تبار آن خانواده را ظاهر می سازد، و سپس بعد از آمدن او -هر چند مدت درازی طول بكشد- حضرت قائم علیه السلام ظهور می فرماید.
به هر حال تفصیل بیشتر این مطلب را در آینده تحت عنوان «رهبر نهضت حسینی است» به عرض خوانندگان گرامی خواهیم رساند.
آنچه تا اینجا گفته شد نمونه ای چند از روایاتی است كه درباره ی «سیادت» و هاشمی بودن آن مرد بزرگ، (كه بفرموده ی امام صادق علیه السلام ذخیره ی الهی محسوب می شود) از زبان گهربار ائمه معصومین علیهماالسلام روایت شده است، اما روایاتی كه بحث نهضت را در برداشته باشد بسیار فراوان است كه البته قسمتی از آنها در بخشهای پیشین كتاب مورد بحث و گفتگو قرار گرفته، و قسمتی از آنها را نیز در ضمن همین بخش ذكر خواهیم نمود.
این سید بزرگوار، یك شخصیت فوق العاده و ممتاز و انسان مجاهد پرتوانی است كه علی رغم همه ی رنجها و فشارها و ناكامیها و سختیهای جانكاه و توانفرسا در سایه ی خودسازی و تهذیب نفس و متكی بودن به (الله) از نظر قوت قلب و نیروی اراده ذاتا انسانی است شجاع و نیرومند و كارآزموده و ورزیده بگونه ای كه در میان تمام مردان قدرتمند جهان
[ صفحه 394]
گوی سبقت را از همگان ربوده، و از نظر فكر و اندیشه نیز دارای ذوقی خاص و استعدادی خدادادی است كه می تواند با قدرت فكر و اندیشه ی خلاق خود با منطق گیرا و بیانات جذاب و گفتارهای دلربای خویش به كمك معتقدات مذهبی، و مبانی دینی جمع كثیری از معتقدین بحق و طالبان حقیقت را علیه ظلم و ستم بحركت درآورده، و تعداد بی شماری از مردم مسلمان ایران را برای درهم كوبیدن دشمن به جنبش همه جانبه وادار ساخته و توجه مسلمانان جهان را نیز بسوی خویش جلب نماید.
و اینك برخی از روایاتی را كه به «سید» بودن چنین انسان فداكاری اشاره می كند در اینجا می آوریم:
1- «اصبغ بن نباته» خطبه ی بسیار مفصلی را از امیرمؤمنان علیه السلام درباره ی علائم ظهور و حركت پرچمهایی از مشرق در پیشاپیش ظهور مهدی علیه السلام نقل كرده است كه در ضمن آن چنین آمده است:
«پرچمهای زیادی از مشرق زمین (یعنی: ایران) (بسوی عراق) رومی آورند كه علامت و رنگ مخصوصی ندارند و این پرچمها نه از پنبه است و نه از كتان و نه از حریر، بر روی پوشه ی آنها نوشته شده است «لا اله الا الله، محمد صلی الله علیه و آله رسول الله».
قائد و رهبر و فرمانروایشان مردی است از خاندان پیغمبر صلی الله علیه و آله (یعنی: سیدی است از دودمان رسول خدا صلی الله علیه و آله) این پرچمها در مشرق زمین پیدا می شود و بوی آن مانند مشكی معطر به مغرب زمین می رسد، ترس و رعب به اندازه ی مسیر یكماه راه، در پیشاپیش آنها همه جا در دلها قرار می گیرد، و فرزندان سعادتمندان، شقاوت پیشگان را كه از تبار فاسقان باشند بسوی كوفه- یا عراق- تعقیب می نمایند، و آنان خونهای پدران خود را مطالبه می كنند». [1] .
نگارنده گوید: همانگونه كه ملاحظه می شود این حدیث به رهبری سیدی از دودمان رسول خدا صلی الله علیه و آله قبل از ظهور اشاره دارد و چنانكه مقصود از او سیدحسنی - نخستین فریادگر انقلابی باشد پس، از این حدیث معلوم می شود كه او غیر از حسنی خراسانی است و پیش از سیدخراسانی ظاهر می شود و اگر غیر از او مراد باشد پس قابل
[ صفحه 395]
انطباق است هم بر سیدحسنی و هم بر مردی كه از اولاد جعفر كه بعدا ذكر می شود.2- جابر بن عبدالله انصاری، در ضمن بیاناتی كه امیرالمؤمنین علیه السلام در یكی از خطبه هایش بنام خطبه ی (تطنجیه) ایراد می نمود از آن حضرت پرسید، یا امیرالمؤمنین! آیا ما بر حق هستیم؟ فرمود: آری، شما (شیعیان) بر حق هستید، و با حق خواهید بود، و در راه حق قدم برمی دارید.
و سپس لختی از علائم ظهور حضرت صاحب الامر علیه السلام را برشمرد تا اینكه فرمود:
«اذا أنار النار بأرض نصیبین، و ظهرت رایة العثمانیة بوادی سوداء، و اضطربت البصرة، و غلب بعضهم بعضا، و صبا كل قوم الی قوم، و اختلفت المقالات، و تحركت عساكر خراسان، و تبع شعیب بن صالح التمیمی من بطن الطالقان، و بویع لسعید الموسوی بخوزستان، و عقدت الرایة لعمالیق كردان، و تغلبت العرب علی بلاد الأرمن و السقلاب، و أذعن هرقل بقسطنطنیة لبطارقة سفیان، فتوقعوا ظهور مكلم موسی من الشجرة علی الطور، فیظهر هذا ظاهر مكشوف و معاین موصوف» [2] .
«زمانی كه آتشی در زمین «نصیبین» [3] روشن شد و پرچم عثمانی [4] در بیابان سوداء -سیاه- ظاهر گردید، و شهر بصره مضطرب گشت، و برخی از آنان بر بعض دیگر غلبه پیدا نمود، و هر گروهی بسوی گروهی متمایل گردید، و گفتارهای مردمان دچار اختلاف شد و لشكریان خراسان به حركت درآمدند و شعیب بن صالح تمیمی از مركز طالقان به آنها پیوست، و مردم خوزستان با یك سیدموسوی [5] بیعت نمودند، و پرچمی برای استقلال كردها منعقد و فراهم شد، و عربها بر سرزمین ارمنی ها و سیكلوبها [6] غالب شدند، و هرقل- آسیای
[ صفحه 396]
صغیر- در برابر فرماندهان سفیانی تسلیم گردد، آنگاه منتظر ظهور آخرین حجت خدا- حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف- باشید كه به طور علنی ظاهر و آشكار خواهد گردید».
در این حدیث شریف چنانكه ملاحظه می شود علاوه بر آنكه از حركت و جنبش لشكریان خراسان و بیعت مردم خوزستان با یك سید موسوی قبل از ظهور حضرت مهدی علیه السلام سخن رفته است به علائم و نشانه های دیگری نیز اشاره شده كه هم اكنون مقدمات وقوع برخی از نشانه های پیش بینی شده در زمان ما آغاز شده و در فواصل مختلف چه در مناطق كردنشین و چه در جاهای دیگر در حال تحقق یافتن است و ما در انتظار وقوع برخی از این حوادث به سر می بریم كه در سراسر جهان به وقوع پیوندد.
3- ابوبصیر، یكی از یاران نزدیك امام صادق علیه السلام روایت كرده است كه آن حضرت فرمود:
«ألله أجل و أكرم و أعظم من أن یترك الأرض بلا امام عادل.
قال: قلت له: جعلت فداك! فأخبرنی بما أستریح الیه،
قال: یا أبامحمد لیس یری امة محمد صلی الله علیه و آله فرجا أبدا مادام لولد بنی فلان ملك حتی ینقرض ملكهم، فاذا انقرض ملكهم أتاح الله لامة محمد صلی الله علیه و آله برجل منا أهل البیت، یشیر بالتقی و یعمل بالهدی، و لا یأخذ فی حكمه الرشا.
والله انی لأعرفه باسمه و اسم أبیه، ثم یأتینا الغلیظ القصرة، ذوالخال و الشامتین، القائد العادل، الحافظ لما استودع، یملأها عدلا و قسطا كما ملأها الفجار جورا و ظلما». [7] .
«ای ابوبصیر! خداوند عالم بزرگتر و مكرم تر و با عظمت تر از آنست كه زمین را بدون امامی عادل بگذارد. ابوبصیر می گوید: من عرض كردم یابن رسول الله قربانت گردم! چیزی بما اطلاع دهید كه موجب آرامش خاطر ما باشد، و
[ صفحه 397]
یكسره راحت شویم، فرمود: ای ابامحمد! مادامیكه بنی عباس بر اریكه ی قدرت و سلطنت تكیه زده اند امت محمد صلی الله علیه و آله فرج و راحتی ندارند ولی وقتی كه دولت آنها منقرض گردید (پس از انقراض خلافت یا سلطنت آنان گرچه مدت زمانی بگذرد) خداوند مردی از دودمان ما خاندان پیغمبر (كه سید و هاشمی است) و او را برای امت محمد صلی الله علیه و آله ذخیره نموده و آماده ساخته است ظاهر می سازد. و او كسی است كه مردم را به تقوی و پرهیزكاری سفارش می كند؛ و بهدایت رفتار می نماید، و در فرمانی كه صادر می كند رشوه نمی گیرد، بخدا قسم كه من بخوبی او را می شناسم و نام او و نام پدرش را می دانم آنگاه پس از آمدن وی، مرد قدرتمندی كه دارای دو خال سیاهست می آید، و او قائم عادل، و حافظ امانت الهی است، او زمین را پر از عدل و داد می كند، چنانكه فاجران آنرا پر از ظلم و ستم كرده باشند».
در اینجا نگارنده لزومی نمی بیند كه حدیث مزبور را توضیح دهد، زیرا همه ی فرازهای حدیث واضح و روشن است و نیازی به توضیح و تفسیر ندارد. چه آنكه امام صادق علیه السلام نخست به آمدن ابرمردی از دودمان اهل بیت علیهماالسلام تصریح می نماید و ویژگیهایش را توضیح می دهد و در كمال صراحت می فرماید كه خداوند پیش از ظهور یكتا بازمانده ی حجج الهی، سیدی از تبار آن خانواده را ظاهر می سازد، و سپس بعد از آمدن او -هر چند مدت درازی طول بكشد- حضرت قائم علیه السلام ظهور می فرماید.
به هر حال تفصیل بیشتر این مطلب را در آینده تحت عنوان «رهبر نهضت حسینی است» به عرض خوانندگان گرامی خواهیم رساند.
آنچه تا اینجا گفته شد نمونه ای چند از روایاتی است كه درباره ی «سیادت» و هاشمی بودن آن مرد بزرگ، (كه بفرموده ی امام صادق علیه السلام ذخیره ی الهی محسوب می شود) از زبان گهربار ائمه معصومین علیهماالسلام روایت شده است، اما روایاتی كه بحث نهضت را در برداشته باشد بسیار فراوان است كه البته قسمتی از آنها در بخشهای پیشین كتاب مورد بحث و گفتگو قرار گرفته، و قسمتی از آنها را نیز در ضمن همین بخش ذكر خواهیم نمود.
[1] بشارةالاسلام ص 69 و بحارالانوار ج 53 ص 83.
[2] بشارةالاسلام ص 74 -73، مشارق الأنوار ص 168 و الزام الناصب ج 2 ص 247.
[3] از شهرهاي تجارتي در جنوب تركيه است كه بين دجله و فرات واقع شده.
[4] مقصود از عثماني همان سفياني مشهور است.
[5] در برخي از نسخه ها به جاي سيدموسوي، سعيدالموسوي و در برخي سعيدالسوسي نوشته شده كه مسلما اشتباه، و به تناسب شعيب بن صالح سيدموسوي است، زيرا چنانكه در بخش سوم كتاب درباره ي سيدحسني گفتيم «شعيب» امير پرچمهاي سياه است و از اينرو قهرا «سيدموسوي» با سعيدالموسوي، و يا سعيدالسوسي اشتباه شده است.
[6] سيكلوب يا صقلوب به صقالبه ي شمال و جنوب گفته مي شود، صقالبه ي شمال، شامل روسها و پولوني ها- لهستان- مي باشد و صقالبه ي جنوب شامل يوگسلاوي و بلغارستان است. (لغتنامه ي دهخدا ماده صقلاب و اسلاو).
[7] اقبال الأعمال ص 600-599 و بحارالأنوار جلد 52 ص 269.